See Xoybûn on Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Navdêr bi kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Navdêrên mê bi kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Peyvên kurmancî bi navgira -y-",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Peyvên kurmancî yên pêkhatî",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"etymology_text": "Ji xo (“xwe”) + -y- (“-yî”) + bûn. Maneya wê serbixweyî, xweserî, \"serxwebûn\" e (îngilîzî independence). Ew ji \"xo-y-bûn\" e ku forma gotinê ya li gor hin devokan e ji \"xwe-yî-bûn\" e. Herçi \"xweyî\" (xwedî, xudan) li hin deveran heye jî, \"xoyî\" bi maneya \"xwedî\" peyda nabe loma \"xoybûn\" ne \"xwedîbûn\" e. Mebesta wê \"bi-xwe-bûn\" e û ihtimalen wergera ji almanî Selbstständigkeit e (Celadet Bedirxan li Almanyayê hatibû perwerdekirin). Heman peyv di gelek zimanên din jî yên cermenî de wisa ye: holendî zelfstandigheid, swêdî självständighet (û wergera wê ya fînlendî itsenäisyys).Xwebûn ,serbestbûn . dema partiya Xoybûn hate damezrandin li Sûriyê ,hinin kurdên Soran jî amade bûn ,loma bi vî hawayî navê partiyê hate danîn ji ber ku \"xo\" bi devoka soranî xwe ya devoka kurmancî ye .",
"forms": [
{
"form": "Xoybûna",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"construct",
"singular"
]
},
{
"form": "Xoybûnên",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"construct",
"plural"
]
},
{
"form": "Xoybûnê",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"oblique",
"singular"
]
},
{
"form": "Xoybûnan",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"oblique",
"plural"
]
},
{
"form": "wê Xoybûnê",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"demonstrative",
"oblique",
"singular"
]
},
{
"form": "wan Xoybûnan",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"demonstrative",
"oblique",
"plural"
]
},
{
"form": "Xoybûnê",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"vocative",
"singular"
]
},
{
"form": "Xoybûnino",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"vocative",
"plural"
]
},
{
"form": "Xoybûnek",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "Xoybûnin",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "Xoybûneke",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"construct",
"singular"
]
},
{
"form": "Xoybûnine",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"construct",
"plural"
]
},
{
"form": "Xoybûnekê",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"oblique",
"singular"
]
},
{
"form": "Xoybûninan",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"oblique",
"plural"
]
}
],
"lang": "Kurmancî",
"lang_code": "ku",
"pos": "noun",
"pos_title": "Navdêr",
"senses": [
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Jêgirtin bi kurmancî",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"bold_text_offsets": [
[
12,
19
]
],
"ref": "sernavê nivîsarek Têmûrê Xelîl, Nefel.com, 9/2010",
"text": "Peywendiyên Xoybûnê û Daşnaksûtyûnê (tevgereke ermeniyan bû)"
}
],
"glosses": [
"Tevgerek kurdan ya azadîxwaz bû ku li salên 1920ê hat damezrandin û bi taybetî Serhildana Agirî di salên 1927 - 1931 de da meşandin û Komara Agirî ragihand"
],
"id": "ku-Xoybûn-ku-noun-jY~csWJM"
}
],
"tags": [
"feminine"
],
"translations": [
{
"lang": "Îngilîzî",
"lang_code": "en",
"word": "Khoybun"
},
{
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"word": "Hoybun"
}
],
"word": "Xoybûn"
}
{
"categories": [
"Kurmancî",
"Navdêr bi kurmancî",
"Navdêrên mê bi kurmancî",
"Peyvên kurmancî bi navgira -y-",
"Peyvên kurmancî yên pêkhatî"
],
"etymology_text": "Ji xo (“xwe”) + -y- (“-yî”) + bûn. Maneya wê serbixweyî, xweserî, \"serxwebûn\" e (îngilîzî independence). Ew ji \"xo-y-bûn\" e ku forma gotinê ya li gor hin devokan e ji \"xwe-yî-bûn\" e. Herçi \"xweyî\" (xwedî, xudan) li hin deveran heye jî, \"xoyî\" bi maneya \"xwedî\" peyda nabe loma \"xoybûn\" ne \"xwedîbûn\" e. Mebesta wê \"bi-xwe-bûn\" e û ihtimalen wergera ji almanî Selbstständigkeit e (Celadet Bedirxan li Almanyayê hatibû perwerdekirin). Heman peyv di gelek zimanên din jî yên cermenî de wisa ye: holendî zelfstandigheid, swêdî självständighet (û wergera wê ya fînlendî itsenäisyys).Xwebûn ,serbestbûn . dema partiya Xoybûn hate damezrandin li Sûriyê ,hinin kurdên Soran jî amade bûn ,loma bi vî hawayî navê partiyê hate danîn ji ber ku \"xo\" bi devoka soranî xwe ya devoka kurmancî ye .",
"forms": [
{
"form": "Xoybûna",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"construct",
"singular"
]
},
{
"form": "Xoybûnên",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"construct",
"plural"
]
},
{
"form": "Xoybûnê",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"oblique",
"singular"
]
},
{
"form": "Xoybûnan",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"oblique",
"plural"
]
},
{
"form": "wê Xoybûnê",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"demonstrative",
"oblique",
"singular"
]
},
{
"form": "wan Xoybûnan",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"demonstrative",
"oblique",
"plural"
]
},
{
"form": "Xoybûnê",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"vocative",
"singular"
]
},
{
"form": "Xoybûnino",
"tags": [
"feminine",
"definite",
"vocative",
"plural"
]
},
{
"form": "Xoybûnek",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"nominative",
"singular"
]
},
{
"form": "Xoybûnin",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"nominative",
"plural"
]
},
{
"form": "Xoybûneke",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"construct",
"singular"
]
},
{
"form": "Xoybûnine",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"construct",
"plural"
]
},
{
"form": "Xoybûnekê",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"oblique",
"singular"
]
},
{
"form": "Xoybûninan",
"tags": [
"feminine",
"indefinite",
"oblique",
"plural"
]
}
],
"lang": "Kurmancî",
"lang_code": "ku",
"pos": "noun",
"pos_title": "Navdêr",
"senses": [
{
"categories": [
"Jêgirtin bi kurmancî"
],
"examples": [
{
"bold_text_offsets": [
[
12,
19
]
],
"ref": "sernavê nivîsarek Têmûrê Xelîl, Nefel.com, 9/2010",
"text": "Peywendiyên Xoybûnê û Daşnaksûtyûnê (tevgereke ermeniyan bû)"
}
],
"glosses": [
"Tevgerek kurdan ya azadîxwaz bû ku li salên 1920ê hat damezrandin û bi taybetî Serhildana Agirî di salên 1927 - 1931 de da meşandin û Komara Agirî ragihand"
]
}
],
"tags": [
"feminine"
],
"translations": [
{
"lang": "Îngilîzî",
"lang_code": "en",
"word": "Khoybun"
},
{
"lang": "Tirkî",
"lang_code": "tr",
"word": "Hoybun"
}
],
"word": "Xoybûn"
}
Download raw JSONL data for Xoybûn meaning in All languages combined (2.9kB)
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-05-02 from the kuwiktionary dump dated 2025-04-20 using wiktextract (bb9bcd7 and e876143). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.